Coronavirus: de afbouw van de lockdown positief beleven

De afbouw van de lockdown is begonnen. De terugkeer naar een bijna normaal leven kan je angstig maken. Je bent bang om besmet te raken, bang van andere mensen, je moet je opnieuw aan je werk aanpassen, aanvaarden dat je kinderen weer naar school gaan.

De vzw Secunews, partner van Ethias NV, geeft u uitleg over de reden ervan en hoe je daarmee om kan gaan.

De psychologische fases van de afbouw van de lockdown

Net zoals de lockdown verstoort ook de afbouw ervan onze gewoonten. Om hiermee om te gaan, maken we doorgaans verschillende fases mee die bij iedereen kunnen verschillen:

Een fase van ongerustheid. Er vindt een verandering plaats die de gewoontes, aangenomen om je te beschermen, overhoop haalt.
Een fase van weerstand gedreven door angst en woede. Is het gevaar wel echt geweken?
Een aanvaardingsfase. De meeste mensen kunnen afstand nemen en de voordelen inzien van de situatie, wanneer ze met de angstwekkende situatie zijn geconfronteerd en die een plaats hebben kunnen geven. Zij leren geleidelijk aan met de negatieve aspecten en hun angsten om te gaan.
Een ontdekkingsfase. Wanneer je de situatie volledig hebt aanvaard kan je weer met een veilig gevoel aan de toekomst denken.

De angst om besmet te raken en de angst voor de ander

Naar een openbare plaats gaan, het openbaar vervoer nemen, weer gaan werken en aanvaarden dat je kinderen naar school gaan, impliceren dat je contact hebt met andere mensen. Tot voor kort werden we echter aangemoedigd om thuis te blijven en het contact met anderen te beperken, omdat je daardoor besmet kunt raken en het virus kunt verspreiden. Voor sommige mensen is het moeilijk naar de situatie van voor de lockdown terug te keren. De maandenlange lockdown kan psychologische gevolgen hebben en angsten opwekken.

Veel mensen zijn bang om besmet worden door een zieke persoon. Het openbaar vervoer nemen kan deze bezorgdheid vergroten, want je zit in een gesloten ruimte waar het niet altijd mogelijk is om de social distancing te respecteren.

Gebruikelijke reacties op angst zijn de neiging hebben om te oordelen, wantrouwig of zelfs agressief te worden. De afbouw van de lockdown zou daarom dit soort asociaal gedrag kunnen aanmoedigen of het risico verhogen op de ontwikkeling van angststoornissen zoals agorafobie (de angst voor de massa) of obsessief-compulsieve stoornissen (overmatig je handen wassen of voorwerpen ontsmetten).

Je opnieuw aan je werkomgeving aanpassen

Hoewel veel werkgevers telewerk verkiezen, zal je in de afbouw van de lockdown ook weer fysiek naar het werk kunnen gaan. De veiligheidsbubbel die je zo goed mogelijk hebt gecreëerd tijdens de lockdown zal plots uit elkaar spatten. Je bent het immers gewoon geworden om thuis te blijven, beschermd tegen de gevaren van de buitenwereld.

De afbouw van de lockdown kan je zien als een positieve opportuniteit tot verandering. Door de crisis zullen heel wat werkgevers waarschijnlijk meer open staan voor aanpassingen aan je werksituatie. Het kan het uitgelezen moment zijn om je baas erover aan te spreken (aanpassing van de werkuren, telewerk). Een doelstelling tijdens de afbouw van de lockdown kan zijn dat je nadenkt over je behoeften en ervoor zorgt dat je werk daar beter bij aansluit.

Het risico op de ontwikkeling van impulsief gedrag

Door de lockdown heb je enorm veel moeten missen en heb je veel frustraties ervaren. Het verleden leert ons dat de bevolking na een grote crisis of oorlogsperiode een drang naar overconsumptie heeft.

Bijgevolg is het waarschijnlijk dat de afbouw van de lockdown impulsief en buitensporig gedrag in de hand werkt. Dit soort gedrag uit zich bij iedereen anders: de zin om te gaan shoppen, te feesten of uit te gaan. We proberen in zekere mate te compenseren wat we tijdens de lockdown hebben moeten missen. Bij de meeste mensen neemt deze euforie geleidelijk aan af en vinden ze hun evenwicht van voorheen terug.

De afbouw van de lockdown positief beleven

Beschouw de afbouw van de lockdown als een opportuniteit om dingen in vraag te stellen en als positieve verandering: dankzij de lockdown hebben veel mensen afstand kunnen nemen en kunnen nadenken over hun persoonlijke wensen, hebben ze meer naar zichzelf kunnen luisteren en ontdekt wat er essentieel is voor hun ontwikkeling. De afbouw van de lockdown kan een nieuw hoofdstuk betekenen in je leven, met nieuwe projecten en andere manieren van functioneren in je dagelijkse leven.
Blijf projecten uitwerken en concretiseer ze actief: door je leven weer op te pikken en positief naar de toekomst te kijken, merk je dat de crisis slechts van voorbijgaande aard is. Het is belangrijk om deze periode af te sluiten en nieuwe doelstellingen in je leven vast te leggen op korte, middellange en lange termijn.
Je geruststellen: de angst die de coronacrisis je inboezemt, is legitiem. Toch is het belangrijk om geleidelijk aan uit deze alarmfase te komen en je de vraag te stellen waar je nog bang voor bent. Dan kan je er alles aan doen om die angst in te dijken en strategieën te vinden om ermee om te gaan.
Communiceren: het is belangrijk om met je omgeving over je angsten te spreken. Als dat onmogelijk is of je je verlamd voelt, staan er professionals (behandelend arts, psycholoog) klaar om naar je te luisteren.

Vroegere gewoonten en rituelen opnieuw invoeren: de lockdown heeft onze geruststellende routines overhoop gehaald. Het zal essentieel zijn om ze weer in te voeren of om er zelfs nieuwe te creëren. In eerste instantie zal het leven niet lopen zoals voorheen. Het is belangrijk je daarvan bewust te zijn en de periode van rouw en aanvaarding aan te vatten. Op die manier kunnen we beter omgaan met de afbouw van de lockdown en naar de toekomst kijken.

Mélanie SAEREMANS

Psychologe
www.secunews.be